Kuşadası-Kadıkalesi

 Kadıkalesi'nden denizin görünüşü.

Kuşadası-Nazilli Sitesi'nin arka taraflarında bulunan Kadı Kalesi yıllar önce çöplük, viranelik,mezbelelik bir yerdi.Kalenin duvarları  doğru dürüst görünmüyordu bile. Bulunduğu tepeye bazen çıkardık ama yaz sıcaklarında yılanların var olduğunu bilmek bizleri korkuturdu doğrusu. Hemen kenarından sahil siteleri minibüslerinin geçtiği incecik bir yol geçer. 2001 yılında başlayan kazılar sonucu burası temizlenince göze daha bir güzel görünmeye başladı.Bir keresinde kazı çalışmalarının yeni başladığı yıllarda kazı ekibi ile birlikte ben de kazı alanına gidip yaptıkları çalışmaları izlemiştim.( Bu arada  1976 yılında ben de İstanbul Üniversitesi Edebiyat fak. Sanat tarihi bölümünü kazanmıştım ama o yıllarda üniversitelerdeki olaylar nedeniyle ailem Nazilli'den kalkıp İstanbul'a gitmeme izin vermemişlerdi. Bu sevgim hep içimde kaldı ve ben de özlemimi tarihi yerlere, müzelere, antik şehir kalıntılarının bulunduğu yerleri ziyaret ederek gideriyorum.) O yıllarda görünürde hiçbir şey yoktu. Tozun toprağın içinden altın arar gibi kazıp arama yapıyorlardı. 10 yıl sonra tekrar ziyaret ettiğimde  çok büyük ilerlemeler olmuş,bir çok tarihi mekanı ortaya çıkmış olarak gördüm.

   
 Kazılar,Ege Üniversitesi  Sanat Tarihi Bölümü hocalarından Prof.Dr. Zeynep Mercangöz başkanlığında  yürütülmektedir.
       Kadıkalesi; antik ve orta çağın sahil yerleşimlerinden olan Anaia'nın limanına hakim bir  höyüğün üzerinde yer almakta.Bu konumuyla kale, geçmişte Ege ve batı Akdeniz ticaretinde  önemli bir güzergah olan  Samos Boğazı'nı denetleyecek bir noktada  bulunmaktaydı. Bu nedenle  Kadıkalesi Höyüğü, Pre-Protohistorik ,Bizans ve Osmanlı dönemi yapılaşmalarını barındırır.
      Höyük yaklaşık 23 m. yükseklikte ve 250 m. genişliktedir.
      Kazılar sırasında ele geçen buluntulardan burasının geçmişinin 5000 yıl öncesine dayandığı söylenebilir. 2002 yılında bulunan bronz Hitit heykelciği (şu anda Aydın müzesinde bulunmaktadır.)

Anaia'nın  M.Ö. 1050 tarihlerinden itibaren başlayan Hellen Kolonizasyonunun önemli  hedeflerinden biri olduğu  Protogeometrik çanak çömleğin yoğunluğundan anlaşılır.(Bu bilgileri kazı alanında bulunan levhadan aldım)
       M.Ö. 5. yüzyılın  ikinci yarısında Pelopennessos Savaşları sırasında küçümsenmeyecek bir rolü vardır.
       Helenistik çağda ( M.Ö. 3. ve 2. yüzyıllar ) ele geçmiş mezar taşları, Roma çağında Anaia'da bir Hera tapınağının varlığını gösterir.Kaynaklar, Hristiyanlığın resmen kabul edilmesinden sonra (M.S. 4. yy) Anaia'nın her zaman bir piskoposluk merkezi olduğunu gösterir.
       Bizans Devleti 1261 yılında imzaladığı bir anlaşma ile bu liman ve kaleyi Cenevizliler'e devreder. Anaia  1300'lü yılların başına Türkler'in eline geçer.14. yüzyılı Aydınoğulları'nın elinde geçiren bölge ,15. yüzyılın başlarından itibaren tüm ülke gibi Osmanlılar'ın eline geçer.
       Kazılar sırasında ,bir manastır kompleksine ait olduğu düşünülen kilise ve ekleri ortaya çıkarılmıştır.

 Kiliseden bir görüntü.

     

 Kilisede bulunan vaftiz çukuru.

 Vaftiz çukuru 

( Üzerinde kendi adresim yazmayan fotoğraflar   http://www.kadikalesianaia.org/kazilar.html adresinden alınmıştır.)

Çalışmalar sırasında ,batı yönde ,I.Dünya Savaşı'nda yapılan tabyalar ortaya çıkarılmıştır.

  Bu fotoğrafı http://www.kadikalesianaia.org/kazilar.html adresinden aldım)

   
Osmanlılar döneminde yapılan bir mescit kalıntısı da bulunmaktadır.

 (Fotoğraf http://www.kadikalesianaia.org/kazilar.html adresinden alınmıştır.)

 Kadıkalesi'nin tarihini burada bulunan levhadan okuduktan sonra ne kadar önemli bir yer olduğunu anladım. Burasının bu kadar uzun bir süre koruma altına alınmadan, pislik içinde bulunması, dikenlerle çevrili olması, içinde yılanların bulunduğu bir yer olması beni gerçekten çok üzdü. Ama şimdi görüyorum ki, kazı ekibinin büyük bir titizlikle yaptığı çalışmalar sonucu gizlenmiş olan güzellikler ve tarihimiz ortaya çıkıyor ve bize çok önemli bilgiler veriyor.

     

Yazın Kuşadası'na gelen misafirlerin bir kere olsun buraya uğramasıyla   ülkemizde bulunan böyle tarihi güzellikler daha fazla tanınmış olacaktır.